Vriendschap: vrienden maken en houden

Van alle relaties die mensen in hun leven aangaan, is vriendschap één van de belangrijkste. Dat komt omdat we er in ons leven zo veel hebben. Misschien niet allemaal tegelijk en niet allemaal even lang of even intiem, maar toch maakt ieder mens volgens Britse onderzoekers gedurende zijn of haar leven gemiddeld 396 vrienden. Maar hoe doe je dat nu eigenlijk, vrienden maken? En hoe onderhoud je je vriendenkring? Deze cursus helpt je op weg.

Wat is vriendschap?

Wikipedia omschrijft vriendschap als “de relatie of verhouding tussen twee of meerdere mensen waarbij het geslacht geen rol speelt”. Een vrij vage, algemene definitie, waaruit goed blijkt hoe ongrijpbaar het begrip vriendschap eigenlijk is.

Dat blijkt ook als je mensen vraagt naar hun definitie van vriendschap: vraag tien mensen wat echte vriendschap is, en je zult tien verschillende antwoorden krijgen. Het is namelijk een gevoel en iedereen ervaart het anders. Bovendien is de ene vriendschap de andere niet, er zijn verschillende soorten. Sommige mensen willen vooral gezellig kletsen, andere beleven met hun vrienden de wildste avonturen.

De Griekse filosoof Aristoteles schreef: “ware vriendschap is de liefde voor de ander, omwille van de ander.” Bij vriendschappelijke relaties komt dus altijd een soort liefde kijken. Dat is geen liefde in de betekenis van seks en romantiek, maar je houdt altijd van je vrienden. Die liefde komt altijd van twee kanten: je kunt niet met iemand bevriend zijn die dat niet met jou is. En dat betekent dat de ander zich ervan bewust is dat jullie vrienden zijn.

Maar er komt meer bij kijken dan wederzijdse genegenheid. Als je iemand beschouwt als een echte vriend, wens je hem of haar altijd het beste toe. Je wilt dat je vriend of vriendin gelukkig is en dat het goed met hem of haar gaat. En hoewel goede vriendschap draait om zowel geven als nemen en je zelf ook dingen uit de vriendschap haalt, is het geven het belangrijkste element. Je kijkt wat je vrienden nodig hebben en plaatst je eigen belangen op de achtergrond.

Omdat vriendschap nog veel meer aspecten heeft, is er niet echt een eenduidige, allesomvattende definitie van vriendschap te geven. Wel ken je nu zes belangrijke kenmerken die iedere vriendschap bezit:

Opdracht: wie zijn jouw vrienden?

Maak aan de hand van deze kenmerken eens een lijstje met namen van mensen die je als vriend of vriendin beschouwt of vroeger als zodanig beschouwde.

Wat betekent vriendschap voor jou?

Veel mensen denken dat echte vriendschap altijd een diepe band met een ander is, waarbij je alles met elkaar deelt. Daardoor lijkt het heel moeilijk en tijdrovend om vrienden te maken en vriendschappen te onderhouden. Als jij graag meer vrienden zou willen, is het eerste dat je moet doen van dat idee af stappen. De ene relatie is nu eenmaal intiemer en gaat dieper dan de andere, ook tussen vrienden.

Een voorbeeld: misschien heb je een jeugdvriend, die je al kent sinds de kleuterschool. Jullie hebben alles met elkaar gedeeld en kennen elkaar door en door. Je kunt dan ook altijd bij hem terecht met je problemen, maar ook gelukkige momenten delen jullie samen. Hij weet precies wat jij belangrijk vindt en lijkt soms wel de enige die jou echt begrijpt.

Maar je hebt ook een vriendin die je een jaar geleden ontmoet hebt tijdens het uitgaan. Jullie kunnen samen heel veel lol maken en weten van elkaar precies wat de ander aan het lachen maakt. Over serieuze zaken praten jullie eigenlijk nooit, maar als jullie bij elkaar zijn, is de sfeer altijd goed.

Twee heel verschillende relaties, en toch kun je voor beide personen goede vriendschap voelen. Naast de algemene kenmerken van vriendschap zijn er dus de dingen die je zelf belangrijk vindt in vriendschappen. Denk bijvoorbeeld aan trouw, respect, eerlijkheid, gezelligheid of plezier. Die verschillen niet alleen van persoon tot persoon, maar ook van vriendschap tot vriendschap.

Opdracht: breng je vrienden in kaart

Neem je lijstje met namen er weer bij. Ben je nog mensen vergeten op te schrijven die je niet als “door dik en dun”-vrienden, maar meer als goede kennissen beschouwt? Schrijf die er dan alsnog bij. Je zult zien dat je meer vrienden hebt dan je eigenlijk denkt. Schrijf nu achter iedere naam de elementen die de vriendschap kenmerken en de dingen die jij waardeert in jullie band.

Vrienden en vriendinnen (m/v)

Eén van de kenmerken van vriendschap is dat het geslacht geen rol speelt. In de praktijk gaat dat lang niet altijd op, omdat vrouwen vriendschap anders beleven dan mannen. Dat komt het sterkst tot uiting in wat we doen als we met onze vrienden en vriendinnen samen zijn.

Mannen zullen vaker samen iets ondernemen, terwijl vrouwen het ook gezellig vinden om lekker met elkaar te praten en niet per se iets hoeven te doen tijdens hun gesprekken. Het is ook geen geheim dat vrouwen minder moeite hebben met het benoemen en uiten van hun emoties dan mannen.

Maar er zijn meer verschillen. Vrouwen vinden loyaliteit aan elkaar het belangrijkste element in vriendschap, direct gevolgd door elkaar blind kunnen vertrouwen. Mannen zijn daarentegen meer op zoek naar een gevoel van solidariteit en saamhorigheid, het “maatjesgevoel” dat vaak in bierreclames te zien is.

Ook in tijden van stress reageren beide geslachten anders: vriendinnen zoeken elkaars gezelschap op om advies te vragen en te geven, problemen te bespreken en verschillende mogelijkheden met elkaar door te nemen. Mannen bieden stress liever in hun eentje het hoofd en zullen minder snel geneigd zijn hulp of advies te vragen aan een vriend. Als ze dat toch doen, is het gesprek korter en concreter dan bij vrouwen, omdat er niet of nauwelijks over emoties wordt gesproken.

Soorten van vriendschap

Elke vriendschap is anders en iedereen beoordeelt zijn vriendschappen op een andere manier. Wat voor de één een kennis of een netwerkrelatie is, is voor de ander een (oppervlakkige) vriend. Aristoteles onderscheidde drie vormen van vriendschap:

Er altijd voor elkaar zijn, elkaars diepste gevoelens en geheimen kennen, altijd eerlijk tegen elkaar zijn en nooit ruzie hebben is ook een onhaalbaar ideaalbeeld. Je vriend is ook wel eens onbereikbaar en iedereen heeft zijn grote of kleine geheimen en gevoelens waar anderen niets van weten. De ideale vriendschap bestaat dus niet, maar de vriendschap zonder bijbedoelingen komt er dicht bij in de buurt. Streef daar dan ook gerust naar, want het is één van de meest bevredigende relaties die er zijn.

Nieuwe vrienden maken

Iedereen kan nieuwe vrienden maken, maar je sluit niet zomaar vriendschap. Zeker als het gaat om vriendschap zonder bijbedoelingen moet ware vriendschap groeien en moeten beide vrienden er genoeg tijd en energie in steken. Maar de basis van elke vriendschap is dat jullie iets gemeenschappelijk hebben.

Dat kan iets heel kleins zijn, zoals dat jullie allebei veel van chocolade houden of dat jullie bij dezelfde supermarkt je boodschappen doen. Maar ook een huis in dezelfde straat is genoeg voor een gemeenschappelijke basis, net als het feit dat jullie allebei alleenstaande vrouwen zijn, of juist getrouwde mannen.

Wie zijn vriendenkring uit wil breiden, krijgt daar elke dag ontelbare gelegenheden voor. Want je komt overal mensen tegen: op school of op je werk, in je buurt, in de supermarkt, in de bioscoop, in de trein... Natuurlijk is niet iedereen die je tegenkomt een geschikte kandidaat voor een nieuwe vriendschap, maar dat zul je nooit weten als je al die mensen zomaar voorbij loopt.

Tip: een goede manier om in contact te komen met mensen die één of meer dezelfde interesses hebben als jij is om iets te gaan doen met je hobby’s. Of ga vrijwilligerswerk doen. Alle verenigingen en activiteiten waar mensen met dezelfde interesses elkaar regelmatig ontmoeten zijn goed.

Vriendschap verdiepen

Als jullie elkaar voor het eerst buiten de gebruikelijke context (op het schoolplein, op het werk, op de sportschool...) ontmoeten, begint het echte aftasten. Want om werkelijke vriendschap te sluiten zullen beide vrienden toch eerst moeten onderzoeken of ze bij elkaar passen.

Tijdens die eerste afspraak en de ontmoetingen die daarop volgen beginnen jullie langzaam met de verdieping van jullie vriendschap. Daarbij draait het erom dat je steeds meer van jezelf laat zien. Dat kan best eng zijn, want je stelt je kwetsbaar op. Maar zelfonthulling zorgt ervoor dat je dichter bij elkaar komt en is dus onmisbaar bij het verdiepen van de vriendschap.

Het doel van deze periode is jullie gemeenschappelijke basis te zoeken en te verstevigen en wees gerust: je vindt altijd wel iets om op voort te borduren, hoe klein het ook lijkt.

Vriendschap onderhouden

Iedere vriendschap heeft onderhoud nodig, of het nu een prille of al langer bestaande vriendschap is en of je nu veel of weinig vrienden hebt. Zonder onderhoud zul je op een dag waarschijnlijk merken dat je geen vrienden meer over hebt. Dat klinkt alsof je voor je vriendschappen hard moet werken, maar dat valt best mee.

Regel nummer één bij het onderhouden van je vriendschappen is: laat je vrienden merken dat ze belangrijk voor je zijn. Dat doe je door ze op een positieve manier aandacht te geven en tijd voor ze vrij te maken. Regelmatig even bellen of een mailtje sturen is vaak al genoeg.

Een vriendschap onderhouden betekent ook: weten waar je vriend of vriendin behoefte aan heeft en datgene proberen te bieden. Weet je bijvoorbeeld dat iemand binnenkort gaat verhuizen, bied dan je hulp aan. Heeft je vriendin net een nieuwe liefde gevonden, laat haar dan merken dat je blij voor haar bent, ook al heb je zelf net een heftige relatiebreuk achter de rug.

Sommige vriendschappen hebben meer onderhoud nodig dan andere. Er is dus geen regel te geven over hoeveel aandacht je dagelijks of wekelijks aan je vrienden moet besteden. Sommige vrienden zie je maandenlang niet, maar als jullie elkaar dan weer eens spreken is het net of er geen tijd verstreken is sinds jullie voor het laatst bij elkaar waren. Andere vrienden moet je elke week even spreken om de vriendschap levend te houden.

Aan jou de taak om onderscheid te maken tussen die verschillende onderhoudsbehoeftes en daaraan te voldoen.

	Gerelateerde Cursussen
Zakelijk flirten Actief luisteren Vrienden maken en houden Smalltalk Overtuigen & beïnvloeden Omgaan met macht Feedback geven en ontvangen Conflicthantering Omgaan met agressie Assertiviteit Nee zeggen Bijzondere mensen Lastige mensen Kantoorpolitiek Professioneel telefoneren Teamrollen Gesprekstechnieken

Leren > Cursus > Sociale vaardigheden > Vriendschap