 |
||
|
 |
|||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
 | Motiveren |
| Inhoud: Wat motiveert?
| |
Wat motiveert mensen op de werkvloer om geconcentreerd en met plezier te werken? Is dat een bonus, extra vakantie, een duurdere leasebak? Nee. Zo'n soort directe ruil werkt juist averechts! Lastig genoeg ligt het allemaal veel subtieler. Het is onvermijdelijk je echt in je collega's of 'ondergeschikten' én in jezelf te verdiepen, om te begrijpen wat motiveert. Gelukkig is er een ijzersterk model uit 1934 dat nog steeds ons gedrag verklaart: de piramide van Maslow.
Mensen willen altijd 'verder' komen. Waar dat 'verder' precies ligt, is afhankelijk van de positie die op dat moment al bereikt is. Het model van de psycholoog Abraham Maslow onderscheidt de volgende niveaus:
| 5 Maximale ontplooiing volledige ontwikkeling van je kwaliteiten |
| 4 Waardering respect hebben voor jezelf en krijgen van anderen, status hebben |
| 3 Sociaal het gevoel bij de anderen te horen, geaccepteerd, liever nog, geliefd worden, zorgen voor/verzorgd worden |
| 2 Veiligheid geen gevaar of dreiging, rust, orde, een veilig gevoel, gezondheid |
| 1 Fysiek eten, huis, warmte; wat je nodig hebt om in leven te blijven |
Dit model verklaart het gedrag van jezelf en de mensen om je heen.
Je kunt pas een volgende behoefte gaan bevredigen als de lagere behoefte geregeld is. Als je je bijvoorbeeld op je werk niet veilig voelt omdat je baas 's avonds in je pc en in je in-bakjes snuffelt, heb je nog geen behoefte aan zorgen voor je collega's. Eerst moet je er zeker van zijn dat er niet aan je stoelpoten gezaagd wordt.
Alles wat iemand doet, wordt geïnspireerd door de verwachting dat hij daarmee een behoefte kan bevredigen. Als iemand een cursus projectmanagement gaat volgen, kan het zijn dat hij het gezellig vindt om op cursus te gaan, maar hij kan ook bedacht hebben dat hij een geboren leider is maar nog wel wat vaardigheden moet verwerven. Ook irritant gedrag komt voort uit een behoefte. Een collega die luidruchtig gaapt tijdens een vergadering wil weg omdat hij hoofdpijn heeft en even naar buiten moet.
Als iemand langdurig gehinderd wordt in het bevredigen van een behoefte, verdwijnt de zin om te werken. Nog erger, als er geen oor is voor zijn behoefte, is de neiging het bijltje erbij neer te gooien nog groter. Het lastige is dat iemand soms niet precies weet welke behoefte nu om bevrediging vraagt. Dan lukt het ook niet om een doel te stellen. Het risico op verzanden in doelloos gerommel is dan erg groot.
Een behoefte is individueel. Natuurlijk heeft iedereen op zeker moment de behoefte ergens bij te horen. Daarom zie je vaak dat freelancers die graag alleen werken toch anderen opzoeken in allerlei netwerkjes. Maar, de leden van een team die samen moeten werken, hoeven niet tegelijk behoefte te hebben aan 'samen de schouders eronder'. Ontwikkeling van kwaliteiten klinkt heel nobel, maar is niet altijd even belangrijk. Soms pakt iemand een klus aan om snel geld te verdienen voor een vakantie. De behoefte aan rust moet eerst bevredigd worden.
In een team kan elk lid gedreven worden door een andere behoefte terwijl ze wel allemaal hetzelfde resultaat moeten bereiken. Hoeft geen enkel probleem te zijn.
Je kan een ander nooit een behoefte aanpraten. Stel dat je baas tegen je zegt dat je volgende maand vakantie krijgt als je nu even een week elke avond overwerkt, en je hebt helemaal geen behoefte aan rust, dan is het geen motiverend aanbod. Dus je kunt bij een ander alleen een kracht of gedrevenheid aanwakkeren die hij al voelt.
Ook een schoonmaker wil zijn kwaliteiten ontplooien. Zijn werk zal hij echter doen om andere behoeften te bevredigen, namelijk die op de eerste twee treden. In het schoonmaken liggen immers niet zoveel ontplooiingsmogelijkheden. Waarschijnlijk heeft hij een hobby waar hij heel goed in is, of heeft hij de behoefte om de beste vader van de wereld te worden...En ook de topmanager kan in een situatie komen waarin hij terug moet naar trede 2. Stel dat haar man haar de deur uit zet en ze moet zwerven van familie naar vrienden tot ze weer een eigen huis heeft gevonden. De behoefte aan orde eist dan heel veel aandacht.
Denk nu niet dat elk gedrag hierdoor begrijpelijk wordt. Stel dat een programmeur een nacht doorwerkt omdat een bepaald dingetje in de software nog niet goed werkt. Als manager vraag je je misschien af of dat ene dingetje voor de gebruiker zo essentieel is. Je vindt het misschien helemaal geen effectief gedrag. Welke behoefte bevredigt de programmeur hier in vredesnaam mee?
De programmeur wil gewoon een probleem oplossen en kan niet rusten vóór het opgelost is. Vraag je hem vanuit welke behoefte zijn wens voortkomt en waarom hij verwacht hiermee zijn behoefte te bevredigen - kortom hoe zijn motivatie werkt - dan zal hij je glazig aankijken.
Wil je je verdiepen in de motivatietheorie van Abraham Maslow?
Volgende pagina: Waardering en zelfontplooiing als motivatiebronnen
Bron: www.leren.nl/cursus/management/motiveren/maslow.html
Copyright © 1999-2024 Applinet
Alle rechten voorbehouden
Colofon
